ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ  -ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
 https://docs.google.com/presentation/d/1qOqV9kaJkYmMb4nW0GUCeXNVY7jYLy8yZVKlaiTOVPk/edit#slide=id.p3

 https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/1-46218862



Διδακτική ενότητα: Δίνοντας αξία στην ατομική ζωή των ανθρώπων
Πού απευθύνεται: Γ’ Γυμν. Β κεφ ΙΣΤΟΡΙΑ- ΙΝΔΙΑΝΟΙ ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ ΑΠΟ Δ.ΕΥΡΩΠΗ
«Ούτε ο κανιβαλισμός, ούτε η θυσία των ανθρώπινων θυμάτων στους θεούς από τους Ινδιάνους, είναι αδικήματα τα οποία θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τον πόλεμο που εξαπολύεται εναντίον τους. Πρώτον, επειδή τέτοιες περιπτώσεις υπάρχουν, αλλά είναι σπάνιες, και δεύτερον, διότι ο εν λόγω κανιβαλισμός και η θυσία αποτελούν ουσιώδη μέρη των θρησκευτικών τους τελετών... Μια αλλαγή θρησκείας είναι ένα θέμα το οποίο δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με ελαφρότητα και με κανένα τρόπο δεν πρέπει να επιβληθεί με τη βία, γιατί δεν υπάρχει κανένα απολύτως θέμα πιο δύσκολο και πιο σημαντικό για έναν άνθρωπο από το να εγκαταλείψει την πρωταρχική του θρησκεία, ακόμη και αν οι ιεροτελεστίες της περιλαμβάνουν τη θυσία ανθρώπινων θυμάτων ...»
Απόσπασμα από την «Απολογία» του Bαρθολομαίου ντε λας Κάζας (Bartolomé de las Casas, Apologia)
Γιατί οι Ινδιάνοι θεωρούνται από ορισμένους Ευρωπαίους κατώτερο είδος από τους ανθρώπους;
Για περισσότερες πληροφορίες βλ. Βαρθολομαίος ντε λας Κάζας, Η καταστροφή των Ινδιάνων. Σύντομη ανασκόπηση της καταστροφής των Ινδιών 1552, εκδ. Στοχαστής, Αθήνα 1984.




 https://www.slideshare.net/tsilimigras/113-13878824

 Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

1. Γιατί ο Αλέξανδρος είναι τόσο σημαντικός για τους Έλληνες και τον Ελληνισμό
Α. Ο Αλέξανδρος είναι αυτός που κατάφερε να υλοποιήσει για πρώτη φορά την «Πανελλήνια Ιδέα»· μια ιδεολογία που οραματιζόταν την ένωση και συστράτευση των Ελλήνων, υπό μια ισχυρή κεντρική εξουσία, με σκοπό την εκστρατεία εναντίον των Περσών για την απελευθέρωση των ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας.
Η Πανελλήνια Ιδέα διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον Γοργία σε λόγο που απηύθυνε στον ιερό χώρο της αρχαίας Ολυμπίας το 392 π.Χ.[2] Κύριος εκφραστής της όμως υπήρξε ο Αθηναίος ρήτορας Ισοκράτης, οποίος προέτρεψε σθεναρά τον Φίλιππο να ηγηθεί της προσπάθειας αυτής το 346 π.Χ.[3]
Β. Ανάμεσα από δεκάδες διαλέκτους που μιλούσαν την περίοδο της κλασικής αρχαιότητας οι Έλληνες, ξεπηδάει μέσα από τα στρατεύματα του Αλεξάνδρου μία, γνωστή σήμερα ως «Ελληνιστική Κοινή».[4] Δημιουργείται δηλαδή για πρώτη φορά μια κοινή διαλέκτος ανάμεσα στους Έλληνες, η οποία συνδυάζει στοιχεία από τις βασικές διαλέκτους της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (αττική, δωρική, ιωνική και αιολική) και αποτελεί τον προπομπό της δημοτικής γλώσσας που μιλούμε σήμερα στην Ελλάδα.
Γ. Πριν από τα Αλεξανδρινά χρόνια ο ελληνικός πολιτισμός ουσιαστικά περιοριζόταν στους Έλληνες. Πέρα από τον γεωγραφικό χώρο όπου κυριαρχούσε η ελληνική παρουσία, δηλαδή τις δύο ακτές του Αιγαίου και το ενδιάμεσο Αρχιπέλαγος, ο Ελληνισμός ήταν γνωστός στην υπόλοιπη ανθρωπότητα, κυρίως, ως πολιτική, στρατιωτική και οικονομική δύναμη.
Ο Μέγας Αλέξανδρος αλλάζει το ρουν της ιστορίας, μετατρέποντας τον Ελληνισμό σε μια τεράστια υπερεθνική πολιτιστική δύναμη.

• Η ελληνική γλώσσα εξαπλώνεται σε μια έκταση 5.2 εκατ. τετραγωνικών χιλιομέτρων, από την Αίγυπτο μέχρι την Ινδία, και γίνεται διεθνής (lingua franca). Αποτελεί κύρια γλώσσα εκμάθησης και το βασικό εργαλείο επικοινωνίας και συναλλαγών ανάμεσα σε εκατοντάδες διαφορετικές εθνοτικές ομάδες.
• Ιδρύονται δεκάδες ελληνικές πόλεις, πολλές άλλες μετονομάζονται, αποικιοκρατούνται και συνδέονται με καινούργια δίκτυα δρόμων. Δημιουργούνται βιβλιοθήκες, ωδεία, θέατρα, γυμναστήρια, και έρχονται σε επαφή, συνοίκηση και συγχρωτισμό αλλοεθνείς με τον ελληνικό πολιτισμό.
• Δημιουργούνται για τους Έλληνες νέες βιοτικές και οικονομικές ευκαιρίες, εφάμιλλες με αυτές που προέκυψαν από την ανακάλυψη του λεγόμενου Νέου Κόσμου τον 16^ο αιώνα. Το εμπόριο διεθνοποιείται, ενώ το δημογραφικό & οικονομικό πρόβλημα της Αθήνας και των υπόλοιπων πόλεων-κρατών που επισήμανε ο Ισοκράτης αντιμετωπίζεται άμεσα: πολλοί Έλληνες θα μεταναστέψουν στην Ασία για πάντα.

Δ. Ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ο βασικός συντελεστής για την δημιουργία και λειτουργία στην απέραντη Μέση Ανατολή, Αφρική και Ασία του πρώτου κινήματος Φιλελληνισμού στην ιστορία. Για παράδειγμα, οι Βασιλείς της Ελληνιστικής αυτοκρατορίας της Παρθίας ανέγραφαν στα νομίσματα που εξέδιδαν τον χαρακτηρισμό «Φιλέλλην». Ακόμα και σήμερα, στις ορεινές περιοχές του Αφγανιστάν και του Πακιστάν πολλοί καυχώνται ότι είναι απόγονοι του Αλεξάνδρου, όπως η φυλή των Καλάς στις κορυφές της οροσειράς Τσιτράλ, οι Χούνζα και οι Πατάν.
Ε. Την ελληνιστική περίοδο οι Έλληνες επιστήμονες αποκτούν ένα νέο, ευρύτατο πεδίο δράσης· έρχονται σε επαφή με καινούργιες ιδέες που έχουν αναπτυχθεί από άλλους πολιτισμούς, τις αξιοποιούν, τις συνδυάζουν με τις δικές τους γνώσεις και καταλήγουν έτσι σε μερικά από τα μεγαλύτερα διανοητικά επιτεύγματα στην ιστορία.

• Ενδεικτικά, οι ελληνιστικές επιστήμες επεκτείνουν τα όρια τους από τα έργα του πολυεπιστήμονα Αρχιμήδη (περ. 287 π.Χ. – περ. 212 π.Χ.), του μαθηματικού Ευκλείδη (περ. 350 π.Χ. – 270 π.Χ.), του οποίου τα Στοιχεία» αποτελούν ίσως την πιο σημαντική μαθηματική πραγματεία, και του αστρονόμου Αρίσταρχου (310 π.Χ. – περ. 230 π.Χ.),, ο πρώτος άνθρωπος που συνειδητοποιεί ότι η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο, 1,800 χρόνια πριν από τον Κοπέρνικο.
• Ο γεωγράφος Ίππαρχος (περ. 190 π.Χ. – περ. 120 π.Χ.), χρησιμοποιώντας αστρονομικές παρατηρήσεις των Βαβυλωνίων, ανακαλύπτει την μετάπτωση των Ισημεριών, ενώ ο Ερατοσθένης (276 π.Χ. – 194 π.Χ.), διαπιστώνει ότι η γη είναι σφαιρική και καταφέρνει να μετρήσει την περιφέρεια της με θαυμαστή για τα δεδομένα της εποχής ακρίβεια.
• Μεταξύ του 150 π.Χ. και του 100 π.Χ. κατασκευάζεται και ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος βασιζόμενος στον βαβυλωνιακό κύκλο του Σάρου μπορούσε να προβλέψει με μεγάλη ακρίβεια τη θέση του ήλιου και της σελήνης, καθώς και τις εκλείψεις τους. Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων πρόκειται για τον αρχαιότερο γνωστό αναλογικό υπολογιστή της ανθρωπότητας.

2. Γιατί ο Αλέξανδρος είναι τόσο σημαντικός για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό
Α. Εάν οι ρίζες και τα θεμέλια του ευρωπαϊκού πολιτισμού βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος διαδίδωντας τον ελληνικό πολιτισμό στα μήκη και πλάτη της τότε γνωστής υφηλίου, τον βοήθησε όχι απλά να εδραιωθεί, αλλά, ως αποτέλεσμα, να διατηρηθεί και να διαφυλαχθεί στο πέρασμα των χρόνων.
Το Μουσείο και η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, τα οποία υπολογίζεται ότι διέθεταν γύρω στις 500,000 παπύρους, αποτέλεσαν το κέντρο της επιχείρησης διατήρησης των έργων αυτών· σημαντικό ρόλο επίσης έπαιξαν και οι βιβλιοθήκες της Περγάμου και της Αντιόχειας.
Οι μελετητές στις βιβλιοθήκες αυτές συνέλεξαν, καταλογογράφησαν, επιθεώρησαν και αναπαρήγαγαν όλα τα σωζόμενα πνευματικά έργα και φιλοσοφικά κείμενα της κλασικής αρχαιότητας. Οι προσπάθειες αυτές απέβησαν καθοριστικής σημασίας για την διατήρηση πολλών έργων λογοτεχνίας από την κλασική αρχαιότητα, όπως π.χ. τραγωδίες των τριών μεγάλων κλασικών τραγικών ποιητών Αισχύλου, Σοφοκλή και Ευριπίδη.Η κλασική ελληνική αρχαιότητα άσκησε μεγάλη επίδραση στην Αναγέννηση, πνευματική βάση της οποίας ήταν ο ανθρωπισμός, προερχόμενος από την εκ νέου ανακάλυψη της ελληνικής φιλοσοφίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η φράση του Πρωταγόρα: «ο άνθρωπος είναι το μέτρο όλων των πραγμάτων».
Β. Παράλληλα η Αναγέννηση, ως περίοδος γέφυρα μεταξύ του Μεσαίωνα και της Σύγχρονης Εποχής, επηρεάστηκε βαθύτατα από τον ελληνιστικό πνευματικό πλούτο, υιοθετώντας την επιστημονική μέθοδο έρευνας φαινομένων που αναπτύχθηκε την ελληνιστική περίοδο, καθώς επίσης και τον φιλελευθερισμό όσον αφορά την διάθεση και διάδοση της γνώσης (δες παρακάτω).
Το Μουσείο της Αλεξάνδρειας αποτελεί το πρώτο οργανωμένο πανεπιστήμιο και ερευνητικό κέντρο της ανθρωπότητας. Εκατοντάδες επιστήμονες διέμεναν και σιτίζονταν σε αυτό, προερχόμενοι απ’όλους τους πολιτισμούς της υφηλίου. Μεταξύ των διακεκριμένων Ελλήνων που εργάστηκαν στο μουσείο μόνιμα ή ως επισκέπτες ήταν ο Αρχιμήδης, ο Αρίσταρχος, ο Ερατοσθένης που έχει αποκαλεσθεί πρόσφατα ως «Άνθρωπος της Αναγέννησης αιώνες πριν από την Αναγέννηση», ο Ίππαρχος, ο γιατρός και ανατόμος Ηρόφιλος, ο ποιητής Καλλίμαχος, και ο γραμματικός Ζηνόδοτος, ο οποίος πρόκειται για τον πρώτο βιβλιοθηκονόμο και διεθυντή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.
Προφανώς υπερβάλλοντας, κάποιοι σύγχρονοι επιστήμονες όπως ο Ιταλός φυσικός και μαθηματικός Lucio Russo, ισχυρίστηκαν ακόμα και το ότι η επιστημονική μέθοδος στην πραγματικότητα γεννήθηκε τον 3ο αιώνα π.Χ., ξεχάστηκε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο και αναβίωσε στην Αναγέννηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από την έλευση των Αλεξανδρινών χρόνων, οι βιβλιοθήκες που υπήρχαν ήταν μικρές και βρίσκονταν συνήθως υπό την επιτήρηση ιερέων. Για να έχει κάποιος πρόσβαση στο υλικό τους έπρεπε να είναι είτε στέλεχος του ιερατείου ή μυημένος στο αντίστοιχο δόγμα. Αυτό αλλάζει άρδην την ελληνιστική περίοδο· το υλικό που συγκεντρώνεται στις βιβλιοθήκες της Αλεξάνδρειας και της Περγάμου γίνεται διαθέσιμο σε όλους του μελετητές και επισκέπτες, ανεξάρτητα από την προέλευση τους και τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις.
Γ. Πνευματικό σταθμό στην πορεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού αποτελεί επίσης και η στροφή των τεχνών από τον ιδεαλισμό της κλασικής περιόδου στον ρεαλισμό και την απεικόνιση του συναισθήματος (πάθος) και του χαρακτήρα (ήθος). Ανάμεσα στα περίφημα έργα τέχνης της ελληνιστικής περιόδου συγκαταλέγονται οι ζωφόροι του Βωμού της Περγάμου, η Νίκη της Σαμοθράκης, η Αφροδίτη της Μήλου, ο Απόλλωνας του Μπελβερέντε και το Σύμπλεγμα του Λαοκόοντος, το οποίο αναγνωρίζεται σήμερα ως χαρακτηριστικό ύφους «μπαρόκ», προερχόμενο από την ελληνική Μικρά Ασία γύρω στο 200 π.Χ.

3. Γιατί ο Αλέξανδρος είναι τόσο σημαντικός για την ανθρωπότητα
Α. Ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ο πρώτος κοσμοπολίτης στην ιστορία. Εγκαινίασε μια νέα εποχή όπου τίποτα δεν θα μπορούσε πλέον να είναι όπως πριν.
Ο Μέγας Αλέξανδρος οραματίστηκε, ίδρυσε και εφάρμοσε το πρώτο πολυπολιτιστικό κίνημα στον κόσμο, με μικτούς γάμους, με σύνθεση των πολιτισμών, με ανταλλαγή των εθίμων, με ανοχή για τους άλλους πολιτισμούς και θρησκείες, με κοινοτυπική χρήση ενδυμασίας, δίαιτας και καθημερινότητας.
Έστω κι αν δεν κατάφερε να συγχωνεύσει τις φυλές του τότε γνωστού κόσμου, ο Αλέξανδρος μπόρεσε να ξεπεράσει τα εθνικά όρια, διακηρύσσοντας την ενότητα και ισότητα των ανθρώπων. Στον όρκο που εκφώνησε το 324 π. Χ. στην Ώπη της Ασίας ενώπιον του στρατού του ο Αλέξανδρος απέρριψε τον διαχωρισμό «Ελλήνων και Βαρβάρων».[13]

Β. Σε αυτό το περιβάλλον, βρίσκει κοινωνικοπολιτική εφαρμογή η στωική θεωρία της «παγκόσμιας συμπάθειας», η οποία απορρίπτει τις εθνικές διακρίσεις και θεμελιώνει το δόγμα ότι ο φυσικός νόμος υπερβαίνει τα πολιτικά σύνορα.
Στο περιβάλλον αυτό ισοπεδώνονται ως ένα βαθμό και οι ταξικές διακρίσεις ανάμεσα σε ελεύθερους πολίτες και σκλάβους, κάτω φυσικά από την ομπρέλα της μοναρχίας. Οι Επικούρεια φιλοσοφία συμβουλεύει τους οπαδούς της να δείχνουν οίκτο στους σκλάβους, ενώ ο Ζήνων ο Σιδώνιος ζητάει να αντιμετωπίζεται ο ίδιος ως σκλάβος.
Έτσι και το αρχαίο ελληνικό θέατρο επηρεάζεται και περνάει σε μια διαφορετική φάση, όπου αναπτύσεται η λεγόμενη Νέα Κωμωδία με κύριο εκπρόσωπο της τον Μένανδρο. Στην κωμική και ρομαντική αυτή ηθογραφία ο ρόλος των σκλάβων αναβαθμίζεται και τους αποδίδονται ηθικές αρετές όπως αυτές των ελεύθερων ανθρώπων
Γ. Η εξάπλωση της ελληνικής γλώσσας σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου, καθώς και ο συγχρωτισμός του ελληνικού πολιτισμού με ξένους γίνεται μοχλός ανάπτυξης της ανθρώπινης ανάγκης για μια αληθινή πνευματική ενότητα ανάμεσα στους ανθρώπους που υπερβαίνει την εθνική. Έτσι οι παραδοσιακές πολυθεϊκές θρησκείες εκφυλίζονται, οι επιστήμες αποκαθηλώνουν τους θεούς από παραδοσιακά τους πεδία, όπως οι φυσικές καταστροφές και η κίνηση των πλανητών, και προετοιμάζεται ο δρόμος για την άνοδο και διάδοση του Χριστιανισμού.


ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 323-1ος ΑΙΩΝΑΣ μχ

ΑΡΧΑΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΘΥΜΑΜΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΝΙΣΜΟΥ, ΣΥΛΛΑΒΕΣ

Α ΚΛΙΣΗ

  Β ΚΛΙΣΗ

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
 http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Askiseis%20Grammatikis%20arxaias%20ellinikis.htm