Ο γάμος στην αρχαία Αθήνα

Στην Αθήνα τα κορίτσια δεν επιτρεπόταν να έχουν καμία επαφή πριν παντρευτούν. Ο μοναδικός τρόπος για να επιλέξει σύζυγο μια κοπέλα ήταν το συνοικέσιο, το οποίο γινόταν από τις προξενήτρες.

Ο πατέρας της νύφης και του γαμπρού συμφωνούσαν ενώπιον μαρτύρων να παντρευτούν τα παιδιά. Η συμφωνία αυτή ονομαζόταν εγγύη και επρόκειτο για μια πολύ σημαντική νομική πράξη παρά το γεγονός ότι ήταν προφορική. Η εγγύη αποτελούσε ένα είδος αρραβώνα.

Στην Αθήνα υπήρχε νόμος που απαγόρευε σε έναν άνδρα να παντρευτεί μια γυναίκα που δεν ανήκε σε οικογένεια Αθηναίων πολιτών αν και πολλές φορές ο συγκεκριμένος νόμος δεν εφαρμοζόταν. Απαγορευόταν στους Aθηναίους να παντρευτούν με μια ξένη.

Κατά την πρώτη μέρα του γάμου, που κι εδώ διαρκούσε τρεις μέρες, ο πατέρας της νύφης έκανε τις καθιερωμένες προσφορές στους θεούς, η νύφη πρόσφερε τα παιδικά της παιχνίδια στην θεά Άρτεμη για να δείξει συμβολικά την αποκοπή από την προηγούμενη ζωή της και οι μελλόνυμφοι λούζονταν με νερό που έφερναν με ειδικό αγγείο από μια ιερή πηγή, την Καλλιρρόη. Τη δεύτερη μέρα γινόταν το γαμήλιο γεύμα από τον πατέρα της νύφης και η ίδια πάνω σε άμαξα πήγαινε στο νέο της σπίτι. Την τρίτη μέρα η νύφη δεχόταν τα γαμήλια δώρα στο σπίτι της. Οι γάμοι ήταν πάντα αφιερωμένοι στην θεά Ήρα, την προστάτιδα του θεσμού του γάμου.

Το διαζύγιο στην Αθήνα γινόταν με την αποπομπή της συζύγου από το σπίτι. Ο άνδρας είχε πάντα το δικαίωμα να διώξει τη γυναίκα του και όταν ακόμα δεν είχε για τίποτα να την κατηγορήσει.

Η απιστία στην αθηναϊκή κοινωνία θεωρούνταν μεγάλο αδίκημα και τιμωρούνταν με αποπομπή από το σπίτι ή με απαγόρευση της συμμετοχής στις θρησκευτικές γιορτές.

Αθανασία Σπηλιοπούλου-Α4

Η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Στην Αρχαία Ελλάδα η φιλοξενία θεωρούταν πράξη αρετής. Υπήρχε θεία

απαίτηση για την περιποίηση των ξένων και εθεωρείτο αμάρτημα η κακή

αντιμετώπισή τους. Εξάλλου προστάτης της φιλοξενίας ήταν ο Δίας ο οποίος

ονομαζόταν Ξένιος Ζευς. Η φιλοξενία ακολουθούσε μία ιεροτελεστία και

παρέχονταν σε κάθε ξένο , ο οποίος ανεξάρτητα από την τάξη που ανήκε ,

μπορούσε να μείνει σε ειδικό δωμάτιο , τον ξενώνα . Είχε σημαντική

κοινωνική δύναμη , διότι μπορούσε να συνδέει άτομα οποιαδήποτε τάξης,

ακόμη και απλούς πολίτες με βασιλιάδες. Ο ξένος βέβαια της εποχής του

Όμηρου , δεν ήταν τουρίστας αλλά αγγελιοφόρος , εξόριστος , ταξιδιώτης .

ΤΟ ΤΥΠΙΚΟ ΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ

Στο τυπικό της φιλοξενίας ο οικοδεσπότης ονομαζόταν

ξενιστής και αφού το όνομά του ξένου δεν ήταν ακόμη

γνωστό ,εκείνος προσφωνούταν με το όνομα ,ξένε.

Το τυπικό της φιλοξενίας ακολουθούσε ένα συγκεκριμένο

κανόνα που αποτελούνταν από 8 βήματα:

1) Η υποδοχή και οι πρώτες περιποιήσεις υποβάλλονται στον ξένο

από τον ξενιστή ,ο οποίος με προσφώνηση και θερμή χειραψία

τον προσκαλεί σε φιλοξενία. Ύστερα τακτοποιεί το κοντάρι του

ξένου και ό,τι άλλο ενδέχεται αυτός να έχει.

2) Μετά ακολουθεί το λουτρό όπου οι δούλες λούζουν τον ξένο ,

τον αλείφουν με λάδι και τον ντύνουν με καθαρά ρούχα.

3)Ύστερα ο ξενιστής παραθέτει δείπνο στον ξένο και την ώρα

εκείνη τηρείται μία διαδικασία. Καταρχήν του παραχωρείται

κάθισμα σε θέση τιμητική. Στη συνέχεια ,πριν το φαγητό ,οι

δούλες του φέρνουν νερό για να πλυθεί και τέλος του

προσφέρεται μία εκλεκτή μερίδα φαγητού και πιοτό.

4)Σε εξαιρετικές περιπτώσεις ο ξενιστής οργώνει μία επίσημη

υποδοχή προς τιμήν του ξένου με αθλητικούς αγώνες.

5)Ακολουθούν ερωτήσεις από τον ξενιστή στον ξένο , ο οποίος τον

ρωτάει ποιος είναι , από πού έρχεται, ποιος είναι ο σκοπός της

επίσκεψής του και ακολουθεί συζήτηση.

6)Το αίτημα του ξένου ικανοποιείται από τον ξενιστή σε όποιον

βαθμό αυτός μπορεί.

7)Προσφέρει διαμονή στον ξένο για όσες μέρες αυτός θέλει.

8) Η προσφορά δώρων από τον ξενιστή ,γίνεται λίγο πριν την

αναχώρηση του ξένου. Έτσι με αυτόν τον τρόπο επισφραγίζεται

η φιλία που προέκυψε στη φιλοξενία.

Αθανασία Σπηλιοπούλου