ΓΛΥΚΟ ΨΩΜΙ , ΦΤΩΧΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΓΡΟΣΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ-

                                  

 

Φύλλο Εργασίας 1

  1. Να δημιουργήσετε εννοιολογικό χάρτη που  να αποδίδει σχηματικά τα βασικά χαρακτηριστικά του λαϊκού παραμυθιού . Ενδεικτικά εστιάστε στα γνωρίσματά τους σχετικά με το χώρο , το χρόνο, τα πρόσωπα, το σκοπό, τα αφηγηματικά μοτίβα και τη γλώσσα.

    Προτεινόμενοι σύνδεσμοι για αναζήτηση υλικού και διασαφήνιση όρων:

     - el.wikipedia.org

    

 ΣΠΙΤΙ         2. Αφού διαβάσετε ‘Ο φτωχός και τα γρόσια’ να βρείτε ομοιότητες και διαφορές με το παραμύθι ‘ Το πιο γλυκό ψωμί’ ως προς τα βασικά γνωρίσματα του παραμυθιού  και να τις καταγράψετε. .

3.  Έχετε  την ηχογράφηση  του παραμυθιού του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Το αηδόνι του αυτοκράτορα». Στη συνέχεια  αφού το ακούσετε προσεκτικά να κρατήσετε σημειώσεις  σχετικά με τις ομοιότητές του με το παραμύθι «Το πιο γλυκό ψωμί». Ενδεικτικά μπορείτε να εστιάσετε : α.στους ήρωες,  β.στα αφηγηματικά μοτίβα.

          

     ΣΠΙΤΙ  Αντικαθιστώντας φράσεις του  παραμυθιού με δικές σας πιο χιουμοριστικές και πιο μη παραμυθένιες να ξαναγράψετε το παραμύθι « Το πιο γλυκό ψωμί» δίνοντάς του διαφορετικό τέλος.

4.   Να αποδώσετε σχηματικά σε ένα εννοιολογικό χάρτη Παρουσιάσεις την παραδοσιακή διαδικασία παραγωγής ψωμιού, όπως παρουσιάζεται στο παραμύθι.

          http://loulismuseum.gr/education/sitari-psomi.html?showall=1&limitstart=

            Τα αρχεία που θα παραχθούν από τις παραπάνω 4 δραστηριότητες ) μπορούν να αναδημοσιευτούν στο ιστολόγιο του μαθήματος.

            Φύλλο Εργασίας 2

                

1.       Στην ιστοσελίδα που ακολουθεί για τη λέξη  ‘ψωμί’ να εντοπίσετε και να αντιγράψετε 4  φράσεις της ελληνικής γλώσσας που εμπεριέχουν τη λέξη ψωμί με συμβολική σημασία υπογραμμίζοντας με κίτρινο χρώμα την ερμηνεία τους και με μπλε χρώμα τη φράση που ταιριάζει στο συγκεκριμένο κείμενο.

https://el.wikiquote.org/wiki/%CE%A8%CF%89%CE%BC%CE%AF  δεξί κλικ άνοιγμα δεσμού

2.       Να δώσετε ενδεικτικά παραδείγματα αυθεντικού λόγου για κάθε μία από τις παραπάνω φράσεις σε ένα κείμενο που θα παράξετε , όπου θα συμπεριλάβετε τα συμπεράσματά σας σχετικά με τη βαρύτητα που δίνει η ελληνική γλώσσα στη λέξη ψωμί.

        3.        ‘ΣΤο πιο γλυκό ψωμί’  να εντοπίσετε στο κείμενο φράσεις, όπου η λέξη ‘ψωμί’ χρησιμοποιείται μεταφορικά και να τις υπογραμμίσετε με κόκκινο χρώμα.

4.        Στο ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη « Το ψωμί». Nα γράψετε κείμενο και να συσχετίσετε τη σημασία που έχει η λέξη «ψωμί» στο ποίημα αυτό με την αντίστοιχη στο παραμύθι.

Μίλτου Σαχτούρη, «Το ψωμί»

Ένα τεράστιο καρβέλι, μια πελώρια φραντζόλα ζεστό
ψωμί είχε πέσει στο δρόμο από τον ουρανό
ένα παιδί με πράσινο κοντό βρακάκι και με μαχαίρι
έκοβε και μοίραζε στον κόσμο γύρω
όμως και μια μικρή, ένας μικρός άσπρος άγγελος κι αυτή
μ' ένα μαχαίρι έκοβε και μοίραζε κομμάτια γνήσιο ουρανό
κι όλοι τώρα τρέχαν σ' αυτή, λίγοι πηγαίναν στο ψωμί,
όλοι τρέχανε στον μικρόν άγγελο που μοίραζε ουρανό
Ας μη το κρύβουμε διψάμε για ουρανό!
[πηγή: Μίλτος Σαχτούρης, Ποιήματα (1945-1971), Κέδρος, Αθήνα 1996 (8η έκδ.), σ. 144]

Ο ουρανός εκπροσωπεί το χώρο των ιδεών του ποιητή, το χώρο της αγνότητας και της αθωότητας,
 εκπροσωπεί το χώρο που στρέφεται ο άνθρωπος, για να ανασάνει, να προσευχηθεί, να αναζητήσει βοήθεια, άρα συμβολίζει και την ελπίδα, το ιδανικό, τη λύτρωση · αν η γη μας παραπέμπει σε μια αντιπνευματική και απάνθρωπη πραγματικότητα, ο ουρανός αντιθετικά και συμβολικά αντιπροσωπεύει τη φυγή από αυτήν, την απόδραση στο χώρο της Ομορφιάς. Δεν πρόκειται μόνο για το ατομικό όραμα του Σαχτούρη, αλλά πρόκειται για ένα συλλογικό όραμα, έναν συλλογικό πόθο: αυτόν της ανάγκης για έναν φωτεινότερο κόσμο.

Στην πρώτη εικόνα το ψωμί συμβολίζει τα υλικά αγαθά του κόσμου μας· έτσι, το ποίημα αποκτά άλλη βάση, συμβολική. Ο ποιητής συνειρμικά συνδέει το μάννα της Παλαιάς Διαθήκης με το ψωμί. Το ψωμί αντιπροσωπεύει όλα εκείνα τα αγαθά στα οποία ο άνθρωπος της σύγχρονης κοινωνίας έχει στηρίξει την ευτυχία του και προσπαθεί με κάθε τρόπο να τα αποκτήσει, φτάνοντας σε έναν άκρατο υπερκαταναλωτισμό.  Ωστόσο, συχνά στερείται τα βασικά αγαθά, όπως το ψωμί και πεινάει. . Ο γνήσιος ουρανός συμβολίζει κάτι ανώτερο από το ψωμί· την ίδια αντίθεση εκφράζει και ο μικρός λευκός άγγελος που αντιτίθεται στο πρασινοντυμένο αγόρι· ο ουρανός είναι τα πνευματικά αγαθά.

Τα δύο παιδιά στέκουν αντίθετα όχι μόνο για το φύλο τους, αλλά και για τα χρώματα των ρούχων τους. Συμβολίζουν τις ίδιες τις ανθρώπινες ανάγκες για υλικά αγαθά (πείνα) και για πνευματικά αγαθά (φιλομάθεια, αισθησιασμός).

Χαρακτηριστική πάντως είναι η εκφραστική του λιτότητα, καθώς δεν χρησιμοποιούνται επίθετα, αλλά τα νοήματα του ποιητή σε ελεύθερο στίχο, χωρίς μέτρο ή ομοιοκαταληξία αποδίδονται με τα βασικά μέρη του λόγου (ρήματα, ουσιαστικά και επιρρηματικοί προσδιορισμοί). Μόνο τα επίθετα τεράστιο, πελώρια, ζεστό χρησιμοποιούνται για να επιτείνουν την υπερκατανάλωση ου σύγχρονου κόσμου. Τα επίθετα μικρός και κοντός σε συνδυασμό με το υποκοριστικό βρακάκι έρχονται σε αντίθεση με το πελώριο ψωμί και τον ουρανό.

           

   Φύλλο Εργασίας 3

1.       Στο κείμενο ‘Το πιο γλυκό ψωμί’  να υπογραμμίσετε τη φράση που θεωρείτε ότι περικλείει το βασικό νόημα του παραμυθιού.

2.       Να αναζητήσετε στην υπηρεσία της google images φωτογραφικές απεικονίσεις του παραμυθιού πληκτρολογώντας ¨εικόνες για το παραμύθι Το πιο γλυκό ψωμί’ και αφού τις κατατάξετε με τρόπο που να αποδίδει τη χρονική σειρά των γεγονότων να τις  αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας.

3.       Να αφηγείσθε  το παραμύθι με τη διαδοχική παρουσίαση των εικόνων που έχετε στη διάθεσή σας.

4.       Να συντάξετε κείμενο που θα καταχωρίσετε  σε καθεμιά από τις λεζάντες που θα συνοδεύουν τις εικόνες της παρουσίασης εμπερικλείοντας τη φράση που υπογραμμίσατε στο κείμενο και η οποία αποδίδει νοηματικά τη διδακτική πρόθεση του παραμυθιού. Να αναδημοσιεύσετε την παρουσίασή σας σε νέα ανάρτηση στο ιστολόγιο του μαθήματος.

           Φύλλο Εργασίας 4

           

1.       ‘Στο πιο γλυκό ψωμί’ από το εμπλουτισμένο βιβλίο του μαθητή να υπογραμμίσετε στο κείμενο με μπλε χρώμα εικόνες που καθρεπτίζουν όψεις της λαϊκής ζωής που σιγά σιγά σβήνουν ή έχουν ήδη χαθεί και  με κίτρινο χρώμα εικόνες που παρουσιάζουν συνήθειες ή αντιλήψεις του λαού μας που εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη και σήμερα.

2.        Στηριζόμενοι  στην προηγούμενη δραστηριότητα να καταγράψετε σ’ ένα έγγραφο  στοιχεία πολιτισμού και αντιλήψεις της εποχής που γράφτηκε το παραμύθι και να τις εντάξετε στη δική σας εποχή.       

               

3.   

Φύλλο Εργασίας 5

                

1. Να  αναζητήσετε και να αντιγράψετε στο ιστολόγιο του μαθήματος σε νέα ανάρτηση:

    α) από την ιστοσελίδα youtube.gr τη θεατρική παράσταση που έδωσε το 1^ο Γυμνάσιο Αρτέμιδος    

    δραματοποιώντας το παραμύθι ‘Το  πιο  γλυκό ψωμί’ και το τραγούδι ‘Το ψωμί μου είναι γλυκό’

    (Μ. Θεοδωράκης,Μ. Ελευθερίου) και

     β) από την ιστοσελίδα του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού www.snhell.gr το ποίημα του Χ.    

     Σακελλαρίου ‘ Ο κύκλος του ψωμιού’.

2.       Να καταγράψετε σε ένα έγγραφο Word τις εντυπώσεις σας από τη δραματοποιημένη μεταφορά του παραμυθιού. Ποια σκηνή σας άρεσε περισσότερο και τι θα αλλάζατε αν παίρνατε μέρος εσείς σ’ αυτή την παράσταση; 

3.       Να δώσετε το νόημα των στίχων του τραγουδιού ‘ Το ψωμί μου είναι γλυκό’ σε ένα σύντομο κείμενο με τη χρήση επεξεργαστή κειμένου.

4.       Στηριζόμενοι σε λέξεις-φράσεις από το παραμύθι που μελετήσατε και από το ποίημα του Χ. Σακελλαρίου να επιχειρήσετε να γράψετε ένα δικό σας ποίημα σε έγγραφο Word.